Sabah stratejisi

Borsa İstanbul'da yükseliş eğilimi dün de devam etti. Alımların genele yayıldığı BIST100'de 89 pay günü artı bölgede tamamladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Körfez çeşidi, endeksi sürükleyen önemli gelişme. Erdoğan'ın birinci durağı da Suudi Arabistan oldu. Yapılan görüşmelerin akabinde Türkiye ile Suudi Arabistan ortasında, direkt yatırım, savunma sanayii, güç, savunma ve bağlantı alanlarında muahede imzalandı. Öte yandan, perşembe günkü TCMB toplantısı öncesinde döviz kurlarında kısmi üst yönlü hareketler var. Bu kapsamda, son dönemde ülke risk primimizde de önemli güzelleşmenin gözlendiği ortamda, Borsa İstanbul hisse piyasasında alım iştahı devam edebilir. Ek olarak, bu hafta açıklanmaya başlanacak ikinci çeyrek finansallarına yönelik şekillenen beklentiler de destekleyici olabilir. Yurtdışı piyasalara bakıldığında, dün Çin'den beklentilerin altında gelen ikinci çeyrek büyüme verisi ve emlak sektörüne yönelik sıkıntıların tekrar gündeme gelmesi Asya piyasalarında baskı yaratıyor. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi %0,6 civarında geriliyor. ABD vadelileri ise hafif satıcılı seyrediyor. Dün ABD borsaları %0,2 - %0,9 oranında prim yapmıştı. ABD'de 2. çeyrek finansal sonuçları beklenirken, data tarafında talebin seyrine ait sinyal verecek olan perakende satışlar haziran ayı sayıları takip edilecek.

MAKROEKONOMİ

ABD'de New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi, temmuz ayında 6,6 düzeyinden 1,1 düzeyine gerileyerek büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmekle birlikte imalat sektöründe büyümenin yavaşladığına işaret etti, beklentiler ise endeksin negatif bölgeye gerileyerek imalat endüstrinde daralmaya işaret etmesi yönündeydi.

Yurt içinde ise, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından haziran ayı Merkezi Yönetim bütçe istikrarı verisi yayınlandı. Haziran ayında aylık bazda bütçe gelirlerindeki %51,2 oranındaki besbelli düşüşün yanında bütçe masraflarındaki aylık %13,3 artışın tesiriyle aylık 219,6 milyar TL açık verdi ve mayısta ise 118,9 milyar TL'lik fazla kaydetmişti. 12 aylık kümülatif bütçe açığı ise, haziranda 530,9 milyar TL'den 719,4 milyar TL'ye bariz formda yükselirken, bütçe açığı/GSYH oranı da %3,1 düzeyinden %4,2'ye yükseldi. (GSYH için 2023 yılı 1. çeyrek kümülatif dataları baz alındı).

• Gelirlere bakıldığında, aylık bazda vergi gelirleri mayısta %118,1 oranında güçlü artışın ardından haziran ayında %54,4 oranında bariz biçimde gerilerken, vergi dışı gelirler ise mayısta %19,1 oranında artışın akabinde haziran ayında %11,8 oranında düşüş sergiledi. Haziranda vergi gelirlerindeki düşüşte, özellikle dahilde alınan KDV gelirlerindeki (%109,3 düşüş) ve kurumlar vergisindeki (%96,1 düşüş) sert düşüşler belirleyici oldu. Bunun yanında, haziranda damga vergisi ve harç gelirlerinde %14-%20 ortasında daha ölçülü düşüşler gözlenirken, ithalde alınan KDV ve gelir vergisinde ise %4-%5 civarında hudutlu düşüşler kaydedildi. Buna rağmen, aylık bazda haziranda ÖTV ve BSMV gelirlerindeki %18 oranındaki artışlar vergi gelirlerindeki düşüşü sonlandırdı.
• Giderlere bakıldığında ise, aylık bazda faiz hariç sarfiyatlar mayısta %10,4 oranında düşüşün ardından haziranda %37,4 artarken, faiz masraflarının ise mayısta %197,8 oranındaki sert artışın akabinde haziranda %63,6 oranında gerilemesi bütçe masraflarındaki artışı sonlandırdı. Faiz hariç masraflardaki artışta, özellikle cari transferlerdeki (%70,1 artış) belirleyici oldu. Bunun yanında, sermaye transferlerinde (%38,7 artış), SGK devlet primi sarfiyatlarında (%25,7 artış) ve işçi masraflarında (%23,3 artış) ise daha hudutlu artışlar kaydedildi. Buna rağmen, borç verme masrafları (%32,2 düşüş), mal ve hizmet alım masrafları (%15,8 düşüş) ve sermaye masraflarındaki (%2 düşüş) düşüşler masraflardaki artışı sonlandırdı.
• En büyük masraf kalemi olan cari transferler kalemindeki aylık besbelli artışta, "Gelirlerden Ayrılan Paylar" alt kalemi altında "Mahalli Yönetimlere Verilen Hisseler ve Fonlara Verilen Hisseler (özellikle Savunma Sanayi Destekleme Fonuna Verilen Hisseler ve Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna Verilen Paylar)" kalemlerindeki besbelli artışların yanında, "Hanehalkı ve İşletmelere Yapılan Transferler" alt kalemi altında "Ekonomik/Mali Amaçlı Transferler" kalemindeki "Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Korunmasına Ait Masrafları (KKM kaynaklı gider)" ile "Görevlendirme Giderleri" alt kalemindeki "Sosyal Güvenlik Kurumlarına Görevlendirme Masrafları kalemlerindeki (özellikle Toplumsal Güvenlik Kurumuna Gelir ve Aylık Ödemesi Yapılanlara Bayram İkramiyesi Karşılığı Yapılan Ödemeler kalemindeki)" bariz artışlar tesirli oldu.
• Cari transferlerde izlenen KKM kaynaklı gider mayıs ayındaki 1,6 milyar TL'den haziran ayında kur gelişmelerinin tesiriyle besbelli artışla 20,6 milyar TL düzeyine yükseldi. KKM kaynaklı sarfiyat aylık bazda ocakta 1,5 milyar TL ile hudutlu gerçekleşmesinin akabinde şubatta 0,6 milyar TL ile sonlu seyrini sürdürmüştü, martta ise KKM kaynaklı sarfiyat oluşmamıştı, nisanda ise 0,7 milyar TL ile sonlu kalmıştı. Böylece bu yılın birinci altı ayında KKM kaynaklı sarfiyat toplam 25 milyar TL düzeyine ulaştı, geçen yılın genelinde 92,5 milyar TL düzeyinde gerçekleşmişti.
• Haziranda borç verme kalemindeki düşüşte ise, "Kamu Teşebbüslerine, Döner Sermayelere, Fonlara ve Mali Kurumlara Borç Verme" kalemi altında, EÜAŞ'a mayısta 2,9 milyar TL fiyatında borç vermenin akabinde haziranda borç verilmemesi belirleyici oldu. Ayrıyeten BOTAŞ'a haziranda borç verilmemeye devam edildiği gözlendi.
• Öte yandan, temmuz ayında ise yaklaşık 1,1 trilyon TL büyüklüğündeki ek bütçenin devreye girmesiyle birlikte birçok vergi geliri kaleminde gerçekleştirilen artışların yanında, KKM hesaplarına yönelik sarfiyatların TCMB'ye devredilmesi uygulaması da yılın ikinci yarısında bütçe sarfiyatları üzerindeki baskıyı hafifletebilecek ögeler olarak öne çıkabilecektir.

Ayrıca TCMB tarafından yayınlanan mayıs ayı kısa vadeli dış borç istatistiklerine göre, kısa vadeli dış borç stoku aylık 3,2 milyar USD artarken, yıllık ise 33 milyar USD artışla 165,6 milyar USD'ye yükselerek rekor düzeyde gerçekleşti. Yepyeni vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl yahut daha az kalmış dış borç bilgileri kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise, mayısta aylık 4,4 milyar USD artarken, yıllık ise 25 milyar USD artarak 207,3 milyar USD düzeyinde gerçekleşerek rekor düzeyde kaydedildi.

Yurt dışında bugün bilgi takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, üretimin seyrine ait olarak haziran ayı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri TSİ 16.15'te takip edilecek. Sanayi üretimi, nisanda aylık %0,5 artışın akabinde mayısta sürpriz bir halde %0,2 düşüş kaydetmişti, beklentiler ise aylık artış suratının %0,1 düzeyine yavaşlaması yönündeydi. Ayrıntılara bakıldığında, imalat sanayi üretimi aylık %0,1 artarken, buna rağmen madencilik sektörü üretimi %0,4 ve kamu hizmetleri üretimi ise %1,8 oranında düşüş kaydetmişti. Kapasite kullanım oranı ise mayısta yatay seyretme beklentilerine rağmen %79,8'den %79,6 düzeyine hafif gerilemişti. Haziranda ise sanayi üretiminin aylık artış suratının %0 düzeyinde gerçekleşerek durağan seyretmesi ve kapasite kullanım oranının da %79,6'dan %79,5 düzeyine hafif gerilemesi bekleniyor.

Ayrıca ABD'de iç talebin seyrine ait sinyal verecek olan perakende satışlar haziran ayı verisi TSİ 15.30'da açıklanacak. Perakende satışlar, aylık bazda nisanda %0,4 artışın akabinde mayısta düşüş beklentilerine rağmen %0,3 artış sergileyerek yükselişini ikinci aya taşımıştı. Söz konusu bilgi, tüketici harcamalarının yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarına rağmen dayanıklılığını koruduğuna ve iç talebin güçlü olduğuna işaret etmişti. Haziranda ise perakende satışların aylık bazda artış suratının %0,3'ten %0,5 düzeyine yükselmesi bekleniyor.

Yurt içinde ise, TSİ 10'da TCMB tarafından mayıs ayı milletlerarası yatırım durumu istatistikleri yayınlanacak. Net milletlerarası yatırım konumu, bir ülkenin yurt dışı finansal varlıkları ile yurt dışına olan finansal yükümlülükleri ortasındaki fark olarak isimlendirilmektedir. Buna göre, net milletlerarası yatırım durumu açığı mart ayının sonundaki -259,7 milyar USD'den 4,9 milyar USD'lik artışla nisan ayı sonu prestijiyle -264,5 milyar USD düzeyine yükselmişti, memleketler arası yatırım pozisyonu/GSYH oranı ise -%26,8 düzeyinden -%27,3 düzeyine (GSYH 2023 yılı birinci çeyrek kümülatif verisine göre) gelmişti. Ayrıntılara bakıldığında, nisanda varlıklarda aylık 7,6 milyar USD'lik düşüş (doğrudan yatırımlarda 0,4 milyar USD artışa ve portföy yatırımlarında yatay seyre rağmen öbür yatırımlarda 0,5 milyar USD düşüş ve rezerv varlıklarda 7,5 milyar USD düşüş) gözlenirken, yükümlülüklerde ise aylık 2,7 milyar USD'lik düşüş (doğrudan yatırımlarda 2 milyar USD düşüş ve portföy yatırımlarında 1,4 milyar USD düşüşe rağmen öbür yatırımlarda 0,6 milyar USD artış) kaydedilmişti.

Ayrıca TSİ 14.30'da TCMB tarafından mayıs ayı konut fiyat endeksi verisi yayınlanacak. Nisan ayı konut fiyat endeksinin aylık artış suratı %5,40'tan %4,67 düzeyine yavaşlarken, yıllık artış suratı ise %132,8'den %121,3 düzeyine gerilemişti ve böylece eylül ayında ulaştığı rekor düzey olan %189,1 düzeyinden düşüşünü sürdürmüştü. Konut fiyatları gerçek olarak da yıllık %53 artmıştı.

ŞİRKET HABERLERİ

Global Yatırım Holding (GLYHO, Sonlu Pozitif): Şirket'in dolaylı bağlı iştiraki Küresel Ports Holding Plc'nin ("GPH") Haziran 2023'e ait yolcu istatistikleri yayımlanmıştır. Haziran 2023'te limanlara gelen gemi sayısı 2022 yılı Haziran ayının %10 üzerinde gerçekleşirken, yolcu hareketleri de 2023 yılı Haziran ayında 2022 Haziran düzeyinin %77 üzerinde gerçekleşmiştir. Limanlara gelen gemilerin doluluk oranları konsolide bazda Mayıs 2023'te %98 olarak gerçekleşmiştir.

Smart Güneş Gücü Teknolojileri (SMRTG, Nötr): Şirket'in % 100 bağlı iştiraki olan Smart Ges Güç Üretim A.Ş.'nin 21mn TL olan ödenmiş sermayesi 100mn TL fiyatında artırılarak 121mn TL'ye çıkarılmıştır. Söz konusu artırılan sermayenin (Şirket'in %100 oranında hisse sahibi olması nedeniyle) tamamı nakden ödenip sermaye artırımı tescil ve ilan olmuştur.

SEKTÖR HABERLERİ

Halka Arz: Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), bu yılın birinci yarısında 22 şirketin halka arz edildiğini ve halka arza katılan 23 milyon 211 bin 456 yatırımcıdan 26,4 milyar lira toplandığını duyurdu. (Kaynak: AA)

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Agesa Hayat Emeklilik (AGESA): Şirket'in 01.01.2023 - 30.06.2023 dönemine ilişkin prim üretimi yıllık bazda %103 oranında artarak toplamda 3.200mn TL olarak gerçekleşmiştir.

Birleşim Mühendislik (BRLSM): Şirket'in bağlı iştiraki Solar Santral Güç A.Ş.'nin Makedonya'da, başta güneş gücü santralleri olmak üzere, yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretim santrallerinin heyetimi için müteahhitlik ve danışmanlık hizmetleri vermek üzere, Bul. Vidoe Smilevski Bato br.1-2 Skopje Aerodrom adresinde 5bin EUR sermaye ve %100 iştirak oranı ile Santral Güç DOOEL şirketinin kurulmasına karar verilmiştir.

Ayrıca Şirket'in bağlı iştiraki Solar Santral Güç A.Ş., Türkiye'de yerleşik dokumacılık sektöründe faaliyet gösteren bir firma ile Güneş Gücü Santrali anahtar teslim konseyimi için KDV hariç 1,8mn USD bedelle sözleşme imzalamıştır. Şirket bağlı iştirakinin imzaladığı sözleşme bedeli güncel kurla toplam 47,7mn TL'dir. İşin süresinin 12 ay olarak planlandığı açıklanmıştır.

CW Güç (CWENE): Şirket, 25 -28 Temmuz 2023 tarihleri ortasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezinde gerçekleştirilecek olan 16. Milletlerarası Savunma Sanayii Fuarına iştirak gerçekleştirecek olup tescili için başvurusu yapılan "CW Defence" markalı ürünlerin tanıtımını gerçekleştirecektir.

Şirket, Fortune Mecmuası tarafından, Türkiye'nin en büyük 500 şirketinin seçildiği ve yayımlandığı, 2022 yılı datalarıyla hazırlanan Fortune 500 Türkiye 2023 Listesi'nde 267. sırada yer almıştır.

İş GSYO (ISGSY): Şirket'in bağlı paydaşlığı Mikla Yiyecek ve İçecek A.Ş.'nin hisse sahiplerine 2022 yılı karından temettü olarak 3,4mn TL ve 2023 yılına ait altı aylık orta dönem finansal tablosuna göre oluşan kardan temettü avansı olarak 5mn TL olmak üzere toplamda 8,4mn TL dağıtılmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda İş GSYO, bağlı paydaşlığı Mikla Yiyecek ve İçecek A.Ş.'nin 2022 yılı karından 2,8mn TL temettü ödemesi ve 2023 yılına ait altı aylık orta dönem finansal tablosuna göre oluşan kardan 4,2mn TL temettü avansı olmak üzere toplamda 7mn TL almıştır.

Ziraat GYO (ZRGYO): Şirket Yönetim Şurası tarafından, Temel Sözleşmesi ve kâr dağıtım siyaseti gereği, Sermaye Piyasası mevzuatı çerçevesinde hesaplanan 230,3mn TL fiyatındaki Net Dağıtılabilir Dönem Kârının %10'luk kısmı olan 23mn TL'nin Ortaklara (Hisse başı 0,0049062 TL) Birinci Kâr Hissesi olarak 29.09.2023 tarihine kadar dağıtılması, kalan meblağın olağanüstü yedekler hesabına alınması konusunun Genel Konsey onayına sunulmasına karar verilmiştir. Son kapanışa göre toplam temettünün randımanı %0,1'dir.

FAİZ PİYASALARI

Pazartesi günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %15 düzeyinde yatay seyretti. TCMB dün 1 milyar TL'lik (%15'ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama meblağı ise repo ihaleleri kaynaklı 5 milyar TL oldu.

Yurt içi tahvil piyasasında, dün randıman eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta yatay seyir gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta yatay hareket görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 215 baz puana yaklaşan yükselişler gözlendi.

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak Ziraat Yatırım